گروه زبان‌شناسی، دانشکدهٔ زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
زبان گیلکی از زبانهای خانوادهٔ کاسپی از شاخهٔ شمال غربی زبانهای ایرانی است که تاکنون توصیف دستوری دربارهٔ مراحل متقدّمِ آن ارائه نشده‌است. با یافته شدن نسخه‌ای خطّی از دیوان شرفشاه دولائی شاعر قرن هشتم هجری در دههٔ ۱۳۵۰ اکنون زمینهٔ چنین پژوهشی فراهم آمده‌است. در نوشتار حاضر کوشیده‌ایم پس از معرّفی ساختار و ترکیب واژگانی گیلکی قدیم بر اساس متن دیوان شرفشاه، طرحی هرچند مختصر از دستور گیلکی قدیم به دست دهیم. پس از معرفی مشخّصات نسخهٔ اخیر و اشاره‌ای کوتاه به نظام نوشتاری و آوایی گیلکی قدیم، مقولات دستوری مختلف شامل اسم، ضمیر، حرف اضافه و فعل، و وابسته‌های هر یک را بررسی و احیاناً برخی صیغه‌های ناموجود در متن دیوان را بازسازی کرده‌ایم. در پایان نیز بین گیلکی قدیم و دو شاخهٔ غربی و شرقی گیلکی نو مقایسه‌ای اجمالی انجام داده و نتیجه گرفته‌ایم که گیلکی قدیم را نمی‌توان متعلّق به یکی از این دو شاخه دانست.
)